نوع غار در گنج یابی
یکی از مشکلات رایج در میان گنجیابان، اشتباه گرفتن غارهای دستساز با غارهای طبیعی است. این اشتباه میتواند منجر به هدر رفتن زمان و انرژی شود. برای اینکه در تشخیص نوع غار در گنجیابی دچار اشتباه نشوید، در این مقاله با ما همراه باشید.
عوامل مؤثر در پیدایش غارها
غارها بر اثر عوامل مختلفی به وجود میآیند که شامل فرآیندهای شیمیایی، فرسایش آب، نیروهای زمینساختی (تکتونیکی)، میکروارگانیسمها، فشار، تأثیرات اتمسفری و حفاریهای انسانی میشود. این عوامل میتوانند در شکلگیری و توسعه غارها نقش مؤثری ایفا کنند.
تشخیص نوع غار در گنجیابی
غارها از جنبههای گوناگون قابل دستهبندی هستند که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
1. از نظر جنس سنگهای محیطی
- غارهای آهکی: شامل سنگ آهک، دولومیت و ماربل.
- غارهای گچی
- غارهای گدازهای (ماگمایی)
2. از نظر ریختشناسی (مورفولوژی) و ساختار هندسی
- غارهای افقی: شامل تونلهای افقی نزدیک به هم.
- غارهای شکافی: تنها یک شکاف در سنگ یا صخره.
- غارهای عمودی: شامل چاههایی که به هم مرتبط هستند.
- سیستمهای غاری: ترکیبی از ویژگیهای مختلف، اغلب در غارهای بزرگ.
3. از نظر زمان پیدایش
- غارهای اولیه: در فضای بین سنگها و صخرهها، مانند تونلهای گدازهای یا غارهای توفا (Tufa) شکل میگیرند.
- غارهای ثانویه: پس از پیدایش سنگها و صخرهها و بهوسیله عوامل غارزا ایجاد میشوند.
- غارهای رده سوم: بر اثر متلاشی شدن غارهای دیگر بوجود میآیند.
4. از نظر عمر سنگ
این دستهبندی مخصوص غارهای آهکی است. آهک، سنگی رسوبی با زمان پیدایش مشخص است.
- آهکهای جدید (اخیر) یا توفا
- آهکهای ژوراسیک
- آهکهای دونین (Devonian)
5. از نظر روش شکلگیری
غارها به دو گروه زیر تقسیم میشوند:
- غارهای طبیعی
- غارهای دستکنده (دستکن، مصنوعی)
ممکن است دستهی سومی نیز به نام غارهای طبیعی-دستکنده در نظر گرفته شود. این غارها منشاء طبیعی دارند، اما بعدها توسط انسان و برای اهداف مختلف حفاری و حجاری شدهاند.
انواع غارهای طبیعی
- غارهای انحلالی: در مناطقی با جنس قابل حل، مانند سنگ آهک، گچ، دولومیت و نمک ایجاد میشوند.
- غارهای فرسایشی: توسط عوامل فرساینده مانند آب یا باد شکل میگیرند.
- غارهای یخی و یخچالی: در مناطق یخچالی با ذوب شدن یخها و جریان آب تشکیل میشوند.
غارهای دستکنده (دستکن، مصنوعی)
این غارها توسط انسان و با اهدافی مانند سکونت، پناهگاه، دژ نظامی، نیایشگاه و معدن ساخته شدهاند. در ایران، نمونههایی از این غارها شامل نیاسر، قلعه جوق، اصله و چلهخانه میباشند.
برای خرید فلزیاب با شماره 09195002824تماس بگیرید
رنگ رسوبات آهکی
رنگ رسوبات آهکی ممکن است بر اساس ترکیب مواد معدنی مختلف تغییر کند. برخی از این رسوبات عبارتند از:
- رسوب آهک: سفید شیری
- رسوب گوگرد: زرد
- رسوب آهن: سیاه
- رسوب مس: سبز زنگاری
- رسوب گل رس: قرمز
- رسوب زغال سنگ: سیاه
- رسوب جیوه: نارنجی مایل به قرمز
غارهای به وجود آمده بر اثر نفوذ آب های اسیدی در لایه های آهکی : این نوع غارها به طور کلی بر اثر هوازدگی فیزیکی و عملکرد نیروهای داخلی و سستی سطوح لایه بندی سنگها، شکستگی ها و ترکهایی در بخش های سطحی پوسته زمین بوجود می آید.
غارهای آتشفشانی : در اثر جریان مواد مذاب که از دامنه ها به پایین سرازیر می شوند و زمانی که لایه رویی این گدازه ها بر اثر مجاورت با هوا زودتر سرد می شوند، لایه زیری در حال حرکت است در نتیجه بعد از اتمام جریان ، فاصله هایی مابین لایه رویی و زیرین ایجاد می گردد که البته بخارات آب و گاز نیز در ایجاد فاصله بین این دو لایه دخالت دارند در نتیجه غاری تونلی بوجود خواهد آمد که با دیوارهای صیقلی خواهیم داشت مانند غار ایوب در بخش شهر بابک در جنوب خاوری شهر یزد.
- غارهای بادی : این دسته از غارها بر اثر فرسایش تدریجی بوجود می آیند جریانات هوایی شدید که ما آن را باد می نامیم همراه خود ذرات ریز ماسه و شن را در سرعت های بسیار زیاد بر روی سنگها می کوبند و به تدریج در آن قسمت بر اثر فرسایش و اصطکاک حفره ای ایجاد می گردد که معمولاً نیز زیاد بزرگ نیستند.
- غارهای یخی : این دسته از غارها معمولاً در ارتفاعات بلند یافت می شوند و بر اثر جریانات شدید هوای سرد در داخل این غارها کوچکترین ذرات آب به بلورهای یخ تبدیل می شوند و همیشه دمای آنها زیر صفر می باشد مهمترین این غارها بیشتر در کوههای آلپ یافت می شوند و به غارهای دنا و یخ مراد میتوان اشاره کرد.